Khu vực KTTT, HTX đang ngày càng chuyển dịch về chất lượng và quy mô, trong đó nhiều HTX nông nghiệp góp phần quan trọng vào mục tiêu kiểm soát lạm phát. Tuy nhiên, một trong những vướng mắc mà các HTX đang gặp phải là khó tiếp cận nguồn lực hỗ trợ, vốn vay ưu đãi…
Chiều ngày 7/4 tại trụ sở Bộ KH&ĐT diễn ra cuộc họp tổng kết công tác năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 của Ban Chỉ đạo Đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã.
Một HTX liên kết với 30 THT
Ông Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, cho biết hiện nay cả nước có khoảng hơn 19.000 HTX nông nghiệp, trong năm 2022 có 1.246 HTX nông nghiệp thành lập mới. Bộ NN&PTNT đánh giá chất lượng và quy mô HTX đang ngày càng tăng lên.
Bộ NN&PTNT đang hướng phát triển HTX gắn với vùng nguyên liệu bền vững, phát triển HTX theo Chương trình Mỗi xã một sản phẩm OCOP, hiện gần 40% chủ thể OCOP là HTX, nhất là vùng núi phía Bắc. “Mô hình này giải quyết bài toán sản xuất manh mún, tiến tới quy mô sản xuất lớn”, ông Nam nhấn mạnh.
Bộ NN&PTNT định hướng phát triển HTX gắn với phát triển vùng nguyên liệu như Sơn La là trái cây, Đồng bằng sông Cửu Long là tôm lúa… Quy mô HTX đa dịch vụ, bởi đây là điều kiện giúp các HTX hoạt động hiệu quả. Đặc biệt, Bộ NN&PTNT sẽ hỗ trợ phát triển HTX dịch vụ logistics ở vùng nguyên liệu, xây dựng nhà kho cho HTX chứa hàng, đảm bảo cân đối.
Về bài toán vốn, Thứ trưởng Nam cho biết, nên tháo gỡ vướng mắc để các HTX quy mô nhỏ có thể sử dụng được nguồn vốn tín dụng nội bộ. Đồng thời, Bộ NN&PTNT đang phối hợp với Bộ LĐ-TB&XH đào tạo giám đốc HTX nông nghiệp, sau đó sẽ cấp chứng chỉ nghề giám đốc HTX.
“Nhiều giám đốc HTX có kinh nghiệm nhưng kiến thức còn hạn hẹp, cũng như nhiều bạn trẻ xung phong về làm HTX cũng cần được học nghề giám đốc HTX”, ông Nam nhấn mạnh.
Trong khi đó, ông Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam khẳng định: Trong điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn, thách thức nhưng khu vực KTTT, HTX tiếp tục phát triển về số lượng và chất lượng trong những năm qua. “Vừa qua, đi khảo sát một HTX nuôi gà giống ở Hòa Bình, tôi thấy HTX có liên kết với 30 THT, phân từng loại giống gà cho THT. Điều này cho thấy rõ sự liên kết giữa các THT với HTX, phát huy rõ hiệu quả”, ông Bảo dẫn chứng.
Đáng chú ý, khu vực KTTT, HTX có vai trò quan trọng trong việc cung ứng thực phẩm, đóng góp vai trò quan trọng trong việc kiểm soát lạm phát, đảm bảo nguồn cung với giá cả ổn định. Thêm vào đó, nhiều HTX chuyển đổi sang mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Tháo gỡ nút thắt về vốn
Về kiến nghị, Chủ tịch Liên minh HTX kiến nghị Ngân hàng Nhà nước gỡ nút thắt về nguồn vốn cho các HTX, trong đó có việc xem xét hiệu quả của phương án kinh doanh. Đồng thời, các Bộ ngành cần rà soát lại các văn bản, chính sách hỗ trợ, bổ sung cụm từ HTX để khu vực này dễ dàng tiếp cận nguồn lực hỗ trợ…
Trước những phản ánh khó khăn tiếp cận vốn đối với khu vực HTX, đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết đến thời điểm hiện nay, Ngân hàng Nhà nước đã hạ 2 lần lãi suất để hỗ trợ phát triển kinh tế – xã hội, trong có HTX. Năm nay, Ngân hàng Nhà nước cũng đã đưa đưa ra mức tăng trưởng tín dụng cao nhất so với những năm vừa qua là 14-15% và có thể điều chỉnh linh hoạt.
Liên quan tới HTX, thống kê từ các hệ thống ngân hàng đang cho khoảng 1.200 HTX vay, với dư nợ 6.300 tỷ đồng, chưa kể các cá nhân và hộ gia đình sản xuất nông nghiệp vay. “Đây là những con số rất lớn về việc tạo điều kiện cho HTX và hộ gia đình vay phát triển kinh tế nông nghiệp”, đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết.
Liên quan tới Quỹ tín dụng nhân dân, hiện có 1.180 quỹ, đều có tăng trưởng huy động vốn và sử dụng vốn tốt, nợ xấu năm 2021 không tăng so với năm 2022.
Về tín dụng nội bộ, đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết, trong dự thảo Luật HTX sửa đổi có Điều 83 quy định cho vay nội bộ, trong đó có khoản định nghĩa cho vay nội bộ và điều kiện để HTX cho vay nội bộ. Như vậy, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp với Bộ KH&ĐT đưa câu chuyện cho vay nội bộ vào Luật HTX sửa đổi.
Sau khi lắng nghe các ý kiến trên, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đề nghị Ngân hàng Nhà nước tiếp tục quan tâm hỗ trợ để khu vực HTX tiếp cận dễ dàng với nguồn vốn vay ưu đãi.
Đồng thời, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cũng đồng quan điểm với Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam rằng, khu vực HTX đang có vai trò lớn trong việc đảm bảo kiểm soát lạm phát, đảm bảo cung ứng thực phẩm với giá cả ổn định trong thời gian qua.
“HTX nông nghiệp có vai trò quan trọng, thúc đẩy tăng trưởng nông nghiệp và góp phần kiểm soát lạm phát tốt. 3 năm vừa qua, kiểm soát tốt lạm phát là do giá lương thực thực phẩm ổn định, điều này có vai trò của các HTX”.
